Foto

Traditional pirgi in Hios, local costumes.

Επιχρίσματα στις όψεις των σπιτιών βλέπει κανείς μόνο στο χωριό Λιθί ή προερχόμενα από νεωτερικές επισκευές. Στο Πυργί όμως και σε ελάχιστα σποραδικά παραδείγματα σε άλλα χωριά, απαντά ένας τρόπος διακοσμήσεως των προσόψεων πού εκτελείται επίσης πάνω σε γενικό επίχρισμα. Πρόκειται για τα ξυστά, ένα ιδιότυπο ως προς την τεχνική και εντυπωσιακό ως προς το τελικό εικαστικό αποτέλεσμα σύστημα στολισμού, μοναδικό στην Ελλάδα.


Σε όλο το ύψος της προσόψεως και σε επάλληλες οριζόντιες ταινίες αναπτύσσονται γεωμετρικά σχήματα σε άσπρο και μαύρο.
Τα θέματα είναι απλούστατα τρίγωνα, ρόμβοι, κύκλοι, ημικύκλια, ψαροκόκκαλα.
Η τεχνική βασίζεται στη μαύρη άμμο του επιχρίσματος, το οποίο αφού ασπρισθή με επιμέλεια, ξύνεται επί τη βάσει σχεδίου.
Προκύπτουν έτσι τα μαύρα θέματα στο λευκό φόντο. Πρόκειται δηλαδή για ένα τρόπο ανάλογο προς τα ιταλικά sgraffiti.
Τα ξυστά πού απλώνονται στους τοίχους σπιτιών και εκκλησιών δίνουν μια τελική εντύπωση τελείως ιδιόμορφη στο Πυργί.
Το σύστημα αυτό διακοσμήσεως, αν και φαίνεται ότι είναι νεωτερικό στο xωριό, βάσιμα πιστεύεται ότι έχει την απώτερη καταγωγή του στην Γένουα τόσο ως προς την τεχνική, όσο και ως προς το έμμεσα πρότυπό του.

Οι τεχνίτες του Πυργίου αυτοσχεδιάζοντας δημιούργησαν τα πολυποίκιλα γεωμετρικά θέματα στην θέση απλής μιμήσεως ισοδόμου τοιχοποιίας με την τεχνική του sgraffito, πού υπήρχε από παλιά στη Χώρα και στον Κάμπο και της όποίας τα απώτερα πρότυπα βρίσκονται στην Ιταλική αναγεννησιακή αρχιτεκτονική.


ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ - ΧΙΟΣ» ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ «ΜΕΛΙΣΣΑ».